การเพ้อฝันที่ยาวไกล

การเพ้อฝันที่ยาวไกล

มีชายคนหนึ่งเข้ามาพบอบู ซัรฺ แล้วสอดสายตาจ้องมองของในบ้านท่านและถามว่า โอ้ อบู ซัรฺ สิ่งของเครื่องใช้ของท่านอยู่ที่ไหนล่ะ? ท่านตอบว่า ยังมีบ้านอีกหลังหนึ่งที่เรากำลังจะไป เขาถามว่า แล้วท่านจำเป็นจัดเตรียมสำภาระตั้งแต่เดียวนี้เลยเชียวหรือ? ท่านตอบว่า ก็เจ้าของบ้านที่โน่นเขาไม่เตรียมอะไรให้เราเลยนี่
(ญามิอฺ อัล-อุลูม วัลหิกัม)

มีรายงานจากอัล-หะสัน (อัล-บัศรีย์) ว่า :

عَنِ الْحَسَنِ قَالَ لَمَّا احْتُضِرَ سَلْمَانُ بَكَى وَقَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَهِدَ إِلَيْنَا عَهْدًا فَتَرَكْنَا مَا عَهِدَ إِلَيْنَا أَنْ يَكُونَ بُلْغَةُ أَحَدِنَا مِنْ الدُّنْيَا كَزَادِ الرَّاكِبِ قَالَ ثُمَّ نَظَرْنَا فِيمَا تَرَكَ فَإِذَا قِيمَةُ مَا تَرَكَ بِضْعَةٌ وَعِشْرُونَ دِرْهَمًا أَوْ بِضْعَةٌ وَثَلَاثُونَ دِرْهَمًا. [مسند أحمد 5/438، ورواه ابن حبان برقم 2480 وقال حديث صحيح]

ความว่า เมื่อคราวที่สัลมาน อัล-ฟาริสียฺ -เราะฎิยัลลอฮฺ อันฮฺ- กำลังจะสิ้นใจ ท่านร้องไห้พร้อมกับพูดว่า แท้จริงแล้วท่านเราะสูลุลลอฮฺ -ศ็อลลัลลอฮฺ อะลัยฮิ วะสัลลัม- ได้สั่งเสียสิ่งหนึ่งกับพวกเรา แล้วพวกเราก็ลืมสิ่งที่ท่านสั่งเสีย ที่สั่งให้พวกเรามีเสบียงดุนยาเท่าเพียงเสบียงคนเดินทางที่ขี่พาหนะเท่านั้น อัล-หะสันได้รายงานต่อไปว่า : แล้วพวกเราก็มองหามรดกที่ท่านทิ้งไว้ ปรากฏว่าราคาของมรดกที่ท่านทิ้งไว้มีเพียงยี่สิบดิรฺฮัม หรือ สามสิบดิรฺฮัมกว่าๆ เท่านั้นเอง

(มุสนัด อิหม่ามอะหฺมัด และ อิบนุหิบบานกล่าวว่าเป็นหะดีษเศาะฮีหฺ)

คนที่มีปัญญาจึงควรฉวยโอกาสตอนที่มีชีวิต ซึ่งก็ไม่แน่ เขาอาจมีชีวิตเพียงอีกไม่วันเท่านั้น

อิบนุล ก็อยยิม -เราะหิมะฮุลลอฮฺ- ได้กล่าวว่า : สิ่งที่ผ่านไปเป็นความฝันจริง สิ่งที่ยังไม่มาเป็นความฝันหลอก แล้วเวลาก็เสียไปในช่วงทั้งสองฝันนี้
(จากหนังสือนัฎเราะตุน นะอีม)

การฝันหวานยาวไกลยังทำให้เกิดความเกียจคร้านจะภักดีตนต่อพระองค์อัลลอฮฺและประวิงเวลาการเตาบัตกลับตัว ทำให้มุ่งหวังเพียงดุนยาและลืมการกระทำเพื่ออาคิเราะฮฺ ทำให้หัวใจกระด้างสกปรก เพราะหัวใจจะอ่อนนุ่มและสะอาดได้ก็ด้วยเพียงการระลึกถึงความตาย คิดถึงหลุมฝังศพ บาปบุญคุณโทษและความโกลาหลของวันกิยามะฮฺ ดังที่พระองค์อัลลอฮฺได้ตรัสว่า :

﴿فَطَالَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡأَمَدُ فَقَسَتۡ قُلُوبُهُمۡۖ﴾ [الحديد: ١٦]

ความว่า : “แล้วช่วงเวลาได้เนิ่นนานเกินไปแก่พวกเขา จิตใจของพวกเขาจึงแข็งกระด้าง” (อัล-หะดีด :16)

ด้วยเหตุนี้เอง ท่านอะลียฺ -เราะฎิยัลลอฮฺ อันฮฺ- จึงกล่าวว่า :

عَنْ عَلِيٍّ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ، قَالَ: ” إِنَّ أَخْوَفَ مَا أَخَافُ عَلَيْكُمُ اتِّبَاعُ الْهَوَى، وَطُولُ الْأَمَلِ، أَمَّا اتِّبَاعُ الْهَوَى فَأَنَّهُ يَصُدُّ عَنِ الْحَقِّ، وَأَمَّا طُولُ الْأَمَلِ فَيُنْسِي الْآخِرَةَ “وَقَالَ عَلِىٌّ ارْتَحَلَتِ الدُّنْيَا مُدْبِرَةً ، وَارْتَحَلَتِ الآخِرَةُ مُقْبِلَةً ، وَلِكُلِّ وَاحِدَةٍ مِنْهُمَا بَنُونَ ، فَكُونُوا مِنْ أَبْنَاءِ الآخِرَةِ ، وَلاَ تَكُونُوا مِنْ أَبْنَاءِ الدُّنْيَا ، فَإِنَّ الْيَوْمَ عَمَلٌ وَلاَ حِسَابَ ، وَغَدًا حِسَابٌ وَلاَ عَمَلَ.

ความว่า แท้จริง สิ่งที่ฉันกลัวจะเกิดกับพวกท่านมากที่สุดก็คือ การหลงตามอารมณ์และการฝันหวานยาวไกล ซึ่งการหลงตามอารมณ์นั้นจะทำให้เข้าไม่ถึงความสัจจริง ส่วนการฝันหวานยาวไกลทำให้ลืมวันอาคิเราะฮฺ ดุนยาผ่านพ้นไปแล้ว อาคิเราะฮฺกำลังใกล้จะมาถึง พวกท่านจึงอย่าเป็นลูกหม้อลูกหาบของดุนยาให้มากนัก เพราะวันนี้คือวันแห่งการทำงาน ยังไม่ใช่การตรวจสอบ แต่พรุ่งนี้คือวันแห่งการตรวจสอบ ไม่มีการทำงานอีกต่อไป (เศาะฮีหฺ อัล-บุคอรียฺ)

Cr:อับดุลเลาะห์ ชุ่มจำรัส