เหนียตถือศีลอดตลอดทั้งเดือนรอมะดอนได้หรือไม่?

เหนียตถือศีลอดตลอดทั้งเดือนรอมะดอนได้หรือไม่?

ถาม: ถ้าหากเราจะเหนียตถือศิลอดตลอดเดือนตามมัซฮับมาลีกีได้หรือเปล่าครับ ในฐานะผมเป็นมัซฮับชาฟีอีย์

คำตอบ:

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيْم
اَلْحَمْدُ للهِ رَبِّ الْعَالَمِيْنَ وَ الصَّلاَةُ وَالسَّلاَمُ عَلىَ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَليَ آلِهِ وَصَحْبِهِ أَجْمَعِيْنَ ،،، وَبعْدُ ؛

ตามมัซฮับอิหม่ามชาฟิอีย์นั้น จำเป็นต้องเหนียตตั้งใจถือศีลอดทุกคืนของเดือนร่อมะฎอน เพราะท่านหญิงหัฟเซาะฮ์ ได้รายงานว่า

أَنَّ النَّبِىَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ : مَنْ لَمْ يُجْمِعِ الصِّيَامَ قَبْلَ الْفَجْرِ فَلاَ صِيَامَ لَهُ

“แท้จริงท่านนะบีย์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ได้กล่าวว่า ผู้ใดที่ไม่ตั้งใจ(เหนียต)ถือศีลอดก่อนนแสงอรุณขึ้น ก็ยอมไม่มีการถือศีลอด(ที่ใช้ได้)สำหรับเขา” รายงานโดยอะบูดาวูด, หะดีษเลขที่ 2456.

แต่หากถามว่าจะตักลีดตามมัซฮับมาลิกีย์ได้หรือไม่นั้น ขอตอบว่า อนุญาตให้ตักลีดตามมัซฮับมาลิกีย์ได้ในเรื่องการเหนียตถือศีลอดตลอดทั้งเดือน โดยเหนียตในคืนแรกของร่อมะฎอนครั้งเดียว เพื่อป้องกันการลืมเหนียตในทุก ๆ คืนของร่อมะฎอน

ท่านอัลลามะฮ์ ซัยนุดดีน อัลฟะนานีย์ได้กล่าวว่า

فَلَوْ نَوَي أَوَّلَ لَيْلَةِ رَمَضَانَ صَوْمَ جَمِيْعِهِ: لَمْ يَكْفِ لِغَيْرِ الْيَوْمِ الأَوَّلِ. قَالَ شَيْخُنَا: لَكِنْ يَنْبَغِيْ ذَلِكَ، لِيَحْصُلَ لَهُ صَوْمُ الْيَوْمِ الَّذِيْ نَسِيَ النِّيَّةَ فِيْهِ عِنْدَ مَالِكٍ…وَوَاضِحٌ أَنَّ مَحَلَّهُ: إِنْ قَلَّدَ

“ดังนั้น ถ้าหากในคืนแรกของเดือนร่อมะฎอนเขาทำการเหนียตถือศีลอดตลอดทั้งเดือน ก็ถือว่าใช้ไม่ได้สำหรับวันอื่นๆ ที่ไม่ใช่วันแรก(หมายความว่าเหนียตใช้ได้ในวันแรกเท่านั้นส่วนคืนอื่นๆ ใช้ไม่ได้). แต่อาจารย์ของเรา(คือท่านอิบนุฮะญัร อัลฮัยตะมีย์)ได้กล่าวว่า “แต่สมควรเหนียตถือศีลอดตลอดทั้งเดือนร่อมะฎอนในคืนแรก เพื่อสิ่งดังกล่าวนั้นจะให้ได้มาซึ่งการถือศีลอดตามทัศนะของอิมามมาลิกในวันที่เขาลืมเหนียต…และที่ชัดเจนแล้วว่า การได้มาซึ่งการถือศีลอดในวันที่เขาลืมเหนียตด้วยสาเหตุการเหนียตตลอดทั้งเดือนในวันแรกนั้น หากเขาทำการตัดลีดตามอิมามมาลิก” อิอานะฮ์อัฏฏอลิบีน เล่ม 2 หน้า 345.

การเหนียตศีลอดตามมัซ ฮับมาลิกีย์นั้น อนุญาตให้เหนียตครั้งเดียวตลอดทั้งเดือนร่อมะฎอนได้สำหรับผู้ที่สามารถถือ ศีลอดอย่างต่อเนื่องเท่านั้น สำหรับผู้ที่ไม่สามารถถือศีลอดได้อย่างต่อเนื่อง เช่น คนป่วยและคนเดินทางที่ยังคงยืนกรานที่จะถือศีลอด ก็จำเป็นแก่ทั้งสองให้ทำการเหนียตถือศีลอดในแต่ละคืนอย่างเป็นเอกเทศน์ เพราะผู้ป่วยหรือผู้เดินทางที่ยืนกรานถือศีลอดอาจจะจำเป็นต้องแก้บวชกระทันหันตอนกลางวันอันเนื่องจากมีอาการป่วยหนักหรือหิวกระหายในขณะเดินทางจนทำให้เกิดโทษแก่ร่างกาย แต่ถ้าหายป่วยแล้วหรือกลับจากเดินทางแล้ว ก็อนุญาตให้เริ่มทำการเหนียตครั้งเดียวให้กับวันที่เหลืออยู่ของเดือนร่อมะฎอนได้

กล่าวคือ ถ้าหากบุคคลหนึ่งได้ป่วยในวันที่ 1-5 ของเดือนร่อมะฎอน เมื่อหายป่วยแล้ว วันที่ 6 ก็อนุญาตให้เริ่มทำการเหนียตถือศีลอดครั้งเดียวให้กับวันที่เหลืออยู่ของร่อมะฏอน ได้

สำหรับผู้ที่เดินทางก็เช่นกัน หากเขาเดินทางในวันที่ 1-5 ของเดือนร่อมะฎอน วันที่ 6 กลับถึงภูมิลำเนา ก็อนุญาตให้ทำการเริ่มเหนียตถือศีลอดครั้งเดียวให้กับวันที่เหลืออยู่ของร่อมะฏอนได้

สำหรับสตรีผู้มีประจำเดือนนั้น ถ้าหากมีประจำเดือนวันที่ 1-6 เดือนร่อมะฎอน ดังนั้นในวันที่ 7 ก็อนุญาตให้เริ่มทำการเหนียตครั้งเดียวให้กับวันที่เหลืออยู่ของเดือนร่อมะฎอนได้เช่นกัน

ท่านอัลลามะฮ์ อัชชัยค์ อะห์มัด บิน ฆ่อนีม อัลมาลิกีย์ ได้กล่าวว่า

فَالْمَرِيْضُ وَالْمُسَافِرُ إِنْ تَمَادَيَا عَلَي الصَّوْمِ يَجِبُ عَلَيْهِمَا النِّيَّةُ فِيْ كُلِّ لَيْلَةٍ لِعَدَمِ وُجُوْبِ التَّتَابُعِ فِيْ حَقِّهِمَا وَعِنْدَ صِحَّةِ الْمَرِيْضِ وَقُدُوْمِ الْمُسَافِرِ يَكْفِيْهِمَا نِيَّةٌ لِمَا بَقِيَ كَالْحَائِضِ تَطْهُرُ وَالصَّبِيِّ يَبْلُغُ أَثْنَاءَ الصَّوْمِ وَالْكَافِرِ يُسْلِمُ فِيْ أَثْنَاءِ الشَّهْرِ

“ดังนั้นผู้ป่วยและคนเดินทาง หากทั้งสองยังคงทำการถือศีลอดต่อไป ก็จำเป็นบนทั้งสองทำการเหนียตทุกคืน เนื่องจากไม่จำเป็นต้องถือศีลอดอย่างต่อเนื่องในสิทธิของทั้งสอง และในขณะที่ผู้ป่วยมีสุขภาพดีและคนเดินทางได้กลับมาแล้ว ก็เพียงพอแก่ทั้งสองให้ทำการเหนียตเพียงครั้งเดียวให้กับวันที่เหลืออยู่(ของร่อมะฎอน) ซึ่งเช่นเดียวกับสตรีผู้มีประจำเดือน ในลักษณะที่สะอาดจากประจำเดือน และเด็กที่บรรลุศาสนภาวะขณะที่ถือศีลอด และคนกาเฟรที่เขารับอิสลามในช่วงเดือนร่อมะฎอน(ก็ให้พวกเขาเริ่มทำการเหนียตเพียงครั้งเดียวให้กับวันที่เหลืออยู่ของร่อมะฎอน)” อัลฟะวากิฮุดดะวานีย์ อะลี ริซาละฮ์ อิบนิ อะบี ซัยด์ อัลก็อยร่อวานีย์, เล่ม 1 หน้า 467

وَاللهُ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى أَعْلَى وَأَعْلَمُ

อาจารย์อารีฟีน แสงวิมาน

Arifeen Saengwiman Alazhary